"Dit is de waarheid over de Poolse premier" en het huidige Poolse onderwijs

[Pieszyce]

"Dit is de waarheid over de Poolse premier".
Mateusz Morawiecki's voormalige leraar botweg over zijn leerling

- Ik zou twee gesprekken met de premier willen voeren. Eén over onderwijs en één over politiek en al die leugens die hij vertelt. Er is al een beetje te veel van. De term 'Pinokkio' is niet uit de lucht komen vallen. Het is een bepaalde culturele code. Hij was een notoire leugenaar," zegt Marek Jędrychowski, een leraar aan de 9e middelbare school in Wrocław die vroeger les gaf aan Mateusz Morawiecki, in een interview met Onet. Volgens hem zal de premier "zeer negatief" de geschiedenis ingaan.

Tomasz Pajączek
21 april 2023

• Over de toestand van het Poolse onderwijs zegt Jędrychowski onomwonden: - Dit is de toestand van papierwerk en slagingspercentages.
  In het huidige systeem zijn het de cijfers die tellen, niet de student. Kwaliteit ontbreekt
• Ik ben tegen huiswerk, want later zijn studenten inefficiënt in de lessen. Slaperig. Zonder energie. Na school zou er tijd moeten zijn voor regeneratie,
  voor het ontwikkelen van passies. Huiswerk moet worden geblokkeerd en voortaan - vindt HiT en WOS leraar

Tomasz Pajączek, Onet: Was u aan het applaudisseren en juichen voor de TV toen de regerende partij Przemysław Czarnek verdedigde en de Sejm de motie van afkeuring tegen hem verwierp?

Marek Jędrychowski, docent HiT en WOS aan IX LO in Wrocław: Omdat ik politicoloog ben en al deze mechanismen ken, wist ik heel goed dat deze motie het niet zou halen. Geen enkele autoriteit wil dat de oppositie haar kantoor inricht.

Ondanks de interne wrijving is er altijd mobilisatie bij dergelijke moties.

Het principe is simpel: verdedig je eigen.

Hoe beoordeelt u minister Czernak?

Ik zal het kort zeggen. Minister Czernak is een grote mislukkeling. Hij beledigt ons alleen door tabellen te laten zien waaruit blijkt dat leraren gigantische bedragen verdienen. En dat is niet zo.

Ik heb veel hoofden van het Ministerie van Onderwijs meegemaakt. De eerste die ik ontmoette was professor Henryk Samsonowicz. Toen hij naar onze school kwam, zei hij ronduit dat hij niets wist van middelbare scholen en vroeg hij ons hoe de school na 1989 moest worden ingericht. Elke opeenvolgende minister had geen visie. Toen kwamen de middelbare scholen met tegenzin binnen. Na verloop van tijd ging het goed, hoewel ik altijd voorstander was van een vierjarige middelbare school. Uiteindelijk heeft minister Zalewska alles veranderd. We kunnen de effecten zien. Na zoveel jaar werk kan ik de jaarboeken vergelijken die ik gaf na de achtste klas, na de middelbare school en nu weer na de achtste klas. Mijn handen zakken af, wat wordt er gedaan met deze kinderen op de basisschool. Ze hebben prachtige certificaten, maar ze zijn van weinig nut voor het werk dat de middelbare school is. En dat is een tragedie.

"Ze vragen niets. Over niets."

Als u minister van Onderwijs werd, wat zou u veranderen?

Als ik minister zou worden, zou ik weten dat scholen niet worden veranderd tijdens mijn ambtstermijn. Dit is een proces van minstens 12 jaar. Je moet beginnen met de lerarenopleiding en dat begint al in het eerste jaar van de basisschool. Je moet jezelf een doel stellen: wat willen we bereiken. We zullen geen goed opgeleide samenleving hebben zonder goed opgeleide en voorbereide leraren. Momenteel hebben we geen lerarenopleiding. Er zijn alleen cursussen. Vroeger had ik studenten die eens per week bij mij kwamen oefenen. En dat een heel jaar lang. Ze gaven les. Ze werden beoordeeld.

En nu?

Er zijn geen nemers. Als iemand een visie heeft dat hij op school 3,6 duizend zloty bruto gaat verdienen, en na 15 jaar 4,5 duizend zloty heeft, dan heeft die jongere per definitie geen zin om naar zo'n baan te komen. Als het zo was dat het salaris van een leraar echt hoog was en er een heel proces van eisen, psychologische onderzoeken te doorlopen was, zouden we een beroep hebben met prestige en veel sollicitaties. We zouden de aanbiedingen kunnen doorlopen en de beste kiezen. En nu? Nu niet meer.

Wat is dan de staat van het Poolse onderwijs?

Het is de staat van papierwerk en slagingspercentages. In het huidige systeem zijn het de cijfers die tellen, niet de student. Er is een gebrek aan kwaliteit. Als ik nieuwe jongeren krijg, doe ik een test tijdens de eerste les. Die herhaal ik later. De student moet weten waarom hij de les volgt en wat hij ervan geleerd heeft. Er is geen tweede baan bij een persoon zoals op school. Soms moet je een grapje maken en andere keren moet je iemand gevoelig, individueel benaderen. Dit is levend materiaal. Een gekke leeftijd van ontwikkeling. Een 15-jarige komt op de middelbare school en een 19-jarige vertrekt.

Wat moet er dringend worden veranderd en wat mag niet worden verplaatst?

De salarissen moeten worden verhoogd, maar dit moet worden gevolgd door een verhoging van het onderzoek naar de vaardigheden en bekwaamheden van de leerkrachten die worden aangeworven. Alleen zo kan het beroep van leraar wenselijk zijn. En dat zal al een eerste stap zijn. We moeten kinderen opnieuw gaan onderwijzen. Ik vraag me in de lessen van mijn leerlingen af wanneer ze gestopt zijn met vragen stellen en waarom. Ze vragen niet. Over niets. En zonder vragen van hun kant weet ik niet of ze kennis hebben geassimileerd, of iets niet begrepen is, of iets herhaald moet worden. Als ze vragen zouden stellen, zou ik weten dat ze luisteren. In plaats van vragen is er stilte. Dat was vroeger niet zo. We moeten zelf uitzoeken waar we het verlangen om te leren bij kinderen om zeep helpen. Maar dat gaan we niet meteen veranderen. Dat heeft tijd nodig.

En wat is de tekortkoming vanuit het oogpunt van de leerlingen? Praat u er met hen over?

De kinderen zijn oververmoeid. Veel leerlingen pendelen naar school. Ze vertrekken na 6 uur, komen terug om 5 uur.

De hele dag op school.

En dan gaan ze nog naar huis omdat ze huiswerk moeten maken. Dat is een enorme mentale belasting. Ik ben zelf tegen huiswerk, omdat leerlingen later in de les inefficiënt zijn. Slaperig. Zonder energie. Na school moet er tijd zijn voor regeneratie, voor het ontwikkelen van passies. Huiswerk moet worden geblokkeerd en van nu af aan. Toen ik hierover met studenten sprak, zeiden ze: dat zou het beste zijn.

Sommigen zeggen: deze jongeren zijn gek. Maar dit wordt gezegd door hen die niet op school werken en hen niet zien. Als iemand goederen labelt in een winkel, komt hij dan thuis met een tagger en werkt hij verder? Misschien moeten we om te beginnen een einde maken aan huiswerk in het weekend.

Smartphones op scholen? "We moeten er goed gebruik van maken".

Wat zou er nog meer moeten veranderen?

Profilering op middelbare scholen zou moeten beginnen vanaf het tweede jaar. Het eerste jaar zou voor iedereen gelijk moeten zijn. Kinderen zouden tijd hebben om de juiste keuze te maken. Veel mislukkingen zouden voorkomen worden. Nu krijgt iemand die alle A's voor wiskunde had, een wiskundeles kiest, er ineens een. Er komt een inzinking. Een crisis. Een mislukking op school. En ik denk niet dat ik u hoef te vertellen wat er gebeurt in de kinderpsychiatrie.

Een andere kwestie. We hebben geen delegatie voor schoolreisjes. Maar we zijn verantwoordelijk voor leerlingen op hen de klok rond. Daarom geven steeds meer leraren excursies op.

Hoe is de jeugd van tegenwoordig, behalve, zoals je zei, oververmoeid en niet vragend?

Jongeren worden gecontroleerd door smartphones. Ik vind dat we daar goed gebruik van moeten maken. Er moet een doorbraak komen, anders redden we het niet. Het zijn immers nieuwe instrumenten die veel mogelijkheden bieden.

Gebruikt u telefoons in uw lessen?

Soms zeg ik tegen leerlingen dat ze wat informatie moeten zoeken. Als ze in hun smartphone gaan rommelen, laat ze dat dan nuttig doen. Ik doe persbriefings in mijn lessen. Ik stel zes vragen over actuele gebeurtenissen in Polen en de wereld. Daarmee dwing ik ze om hun telefoon ook te gebruiken om te leren. Maar ik laat ze deze gebeurtenissen niet evalueren. De beoordeling is aan hen.

"Overheid 'doodde' WOS."

Heb je al een onderbouwde mening over HiT na deze paar maanden?

Ik geef les in HiT, maar op mijn eigen manier. We moeten ons afvragen wat er van deze geschiedenis naar ons is 'overgegaan'. We leren geschiedenis, maar niet van de geschiedenis. Als ik HiT met leerlingen doe, weet ik wat ze later nodig hebben. Ik leg uit welke repercussies een gebeurtenis op een later tijdstip heeft gehad en of er vandaag nog iets van over is. Ik laat ze de verstrengeling van lotgevallen zien.

Is HiT beter dan WOS?

HiT en WOS zijn twee verschillende dingen.

Maar het is HiT die de WOS vervangt, die er nog steeds is maar op het punt staat te verdwijnen.

Het is een ramp. Als ik leerlingen vraag hoeveel grondwetslessen ze op de basisschool hebben gehad, hoor ik: één, twee of geen. Wanneer moeten ze het leren? Ik bespreek de grondwet in mijn WOS lessen. Stap voor stap. Maar het zal er niet snel zijn. Volgens mij is dit een bewuste actie. De overheid heeft WOS "vermoord". Ze doet alles zodat jongeren hun eigen grondwet niet kennen. En dat is het probleem.

HiT is zo'n geschiedeniswandeling, maar zonder WOS kan ik me niet voorstellen hoe we een wijze, geïnformeerde burger moeten opvoeden.

Moet WOS in de toekomst terugkomen?

WOS moet terugkomen. En snel.

In uw lessen zeiden de leerlingen dat ze de waarheid over Johannes Paulus II wilden weten. Heeft u dit onderwerp naderhand nog besproken?

We zijn er niet meer op teruggekomen. Maar ik zal het over mijn gedachten hebben. In de Verenigde Staten is het zo dat als je iemand wilt herdenken, je speciale stichtingen opricht. Wij zetten monumenten op. De ene na de andere. Als al het geld dat aan monumenten wordt besteed naar beurzen voor arme jongeren zou gaan, weet je hoeveel dat zou zijn? Iemand zou later zeggen: Ik heb een beurs gekregen van het Johannes Paulus II Fonds en ik heb mijn studie dankzij die beurs afgemaakt. Dat zou waarschijnlijk een mooier gedenkteken zijn. Die man die dankzij de steun van dit fonds zou zijn afgestudeerd, zou door niemand in de verf zijn gezet.

Pedofilie was, is en blijft. We moeten leren hoe we het moeten bestrijden, niet doen alsof het niet bestaat en het onderwerp niet ter sprake brengen. Daar zijn lessen maatschappijleer voor.

"Dit is de waarheid over de Poolse premier."

Heb je een geheugen voor leerlingen?

Je herinnert je een goede leerling en een die opvalt door iets negatiefs.

En u herinnert u Mateusz Morawiecki om welke reden?

Wrocław is Solidarność Walcząca. En Mateusz was Kornel's zoon. Het is moeilijk voor mij om geen aandacht aan hem te besteden en hem te herinneren. Ik was et misschien niet eens met Kornel, maar dat maakte niet uit. Hij was een tegenstander van de Ronde Tafel. Maar zonder de Ronde Tafel zou zijn zoon nooit premier zijn geworden.

Wanneer hebt u de premier, uwe oud-leerling, voor het laatst gezien?

Toen hij vicepremier werd, kwam hij naar Wrocław voor het einde van het middenschooljaar. Ik wilde hem toen spreken, maar dat lukte niet omdat hij haast had. Toen verdween hij.

Ik wou dat hij naar z'n school was gekomen toen er een lerarenstaking was. Als ik in zijn positie was en de staat bestuurde, had ik dat gedaan. Ik zou met de leraren van de school waar ik zelf heen ging hebben gepraat. Veel spanningen verdwijnen door te praten, door iets recht voor z'n raap tegen elkaar te zeggen. Als hij hier was gekomen, erachter was gekomen wat de stemming was en had gevraagd wat ons dwars zat, had hij het anders aangepakt. Maar dat deed hij niet.

Als de premier op een dag eindelijk zijn oude school bezoekt, wat zou hij van de leraren horen? Wat zouden jullie tegen hem zeggen?

Ik zou twee gesprekken met de premier willen voeren. Eén over onderwijs en één over politiek en al z'n leugens. Daar is al een beetje te veel van. We hebben de hele tijd een crisis in het land. Nu een graancrisis. De premier sprak eerst over de KPO-gelden alsof het een tweede Marshallplan was. Later veranderde dit verhaal en het geld van de EU is er nog steeds niet. Als ik premier was en ik had een lastpak als Zbigniew Ziobro in de regering, zou ik voor mijn eigen eer duidelijkheid scheppen. Het was hij of ik. Als Ziobro geen ontslag had genomen, had ik hem ontslagen, of ik was zelf opgestapt en had aangekondigd dat wat hij deed schadelijk was voor Polen. Als Morawiecki dat had gedaan, zou hij anders in de geschiedenis zijn geschreven.

En hoe wordt het opgenomen?

Zeer negatief. De term 'Pinocchio' is niet uit de lucht komen vallen. Het is een bepaalde culturele code. Hij was/is een notoire leugenaar. En dat is de waarheid over de Poolse premier.

Bron:  onet.pl przez Tomasz Pajączek     język po Polsku