Het conflict binnen de coalitie escaleert

[Pieszyce]

Het conflict binnen de coalitie escaleert 
"Als kiezers dit zouden horen, zouden hun haren overeind staan"

Andrzej Stankiewicz
8 februari 2025, 08:00

De afgelopen dagen heb ik met twee belangrijke coalitiepolitici gesproken. En tot op de dag van vandaag ben ik nog steeds verbaasd.

Er zijn niet meer dan zeven belangrijke politici in de coalitie. Mijn gesprekspartners behoren tot deze groep. Nadat ik verschillende geruchten had gehoord over de toestand in het heersende kamp, besloot ik uitgebreid met hen over dit onderwerp te praten. En nu kan ik dit zeggen: als de kiezers van de coalitie dit zouden horen, zouden hun haren te berge rijzen.

Wat vooral verrassend is, is hoe snel en gemakkelijk de leiders van het Platform, Links, de PSL en Polen 2050 het wederzijdse vertrouwen hebben geschaad. Tusk, Czarzasty, Kosiniak-Kamysz en Hołownia zijn al maanden niet meer als groep van vier bijeengekomen – en dat was ook het geval aan het begin van de regering.

"Conflicten nemen snel toe"

Tegenwoordig werkt de coalitie zo dat als een van hen iets tegen Tusk heeft, ze alleen of met hun entourage naar hem toe gaan. Hołownia doet dat het minst vaak en distantieert zich steeds meer van de overheid. Onlangs kwam hij zelfs op het idee dat de premier elke drie maanden verslag zou moeten uitbrengen aan de Sejm om verslag uit te brengen over zijn activiteiten – wat uiteraard symbolisch door Hołownia in ontvangst zou worden genomen.

Omdat de leiders van de Derde Weg en Links niet met elkaar praten, maar alleen met Tusk, nemen de conflicten tussen hun groepen snel toe. Bovendien is er een ingewikkelde situatie in de Derde Weg. Formeel is Hołownia de gezamenlijke kandidaat van Polen 2050 en PSL, maar dat ziet er alleen op papier goed uit. De Poolse Volkspartij wil geen geld uitgeven aan de campagne van Hołownia. Ten eerste stinken ze zelf niet naar geld. Ten tweede beseffen ze dat hij afgedroogd zal worden, dus het uitgeven van geld aan zijn campagne past niet bij hun boerenpragmatisme. Bovendien heeft het centrale kantoor van de PSL de PSL-leden opgedragen om handtekeningen te verzamelen ter ondersteuning van Hołownia, maar ze hebben er 100.000 nodig. – activisten in het veld negeren deze opdracht grotendeels. De Derde Weg is sterven in pijn – dat is de waarheid.

Wat mij echter het meest verbaasde, was niet eens de discussie over de presidentsverkiezingen, die – naar mijn mening – cruciaal zijn voor het lot van deze coalitie. Nou, het bleek dat ik het mis had. Veel spannender is de vraag of Hołownia, conform het coalitieakkoord, eind dit jaar de zetel van voorzitter van de Sejm zal overdragen aan Włodzimierz Czarzasty van links. Nou, dat denkt hij niet – zelfs niet als hij de presidentsverkiezingen spectaculair verliest. Behalve dat – nee, ik maak geen grapje – Czarzasty waarschuwt dat hij dit als een schending van het coalitieakkoord zal beschouwen. Wat betekent dit? Links buiten de regering en de regering zonder meerderheid.

Ik zou het zelfs als bluf kunnen beschouwen. Uit mijn gesprekken blijkt echter dat het allemaal heel serieus is. Het volstaat te zeggen dat er gezocht wordt naar een leunstoel die sierlijk genoeg is voor Holownia om deze te accepteren in ruil voor zijn ontslag als voorzitter van de Sejm. Toen de regering in de herfst van 2023 werd gevormd, eiste Holownia zelfs dat er een geheime bijlage bij het regeerakkoord zou worden ondertekend, waarin hem een zetel als vicepremier zou worden gegarandeerd na het aftreden van zijn functie als voorzitter. Vandaag de dag, wanneer hij wordt verleid door een dergelijk aanbod, pruilt hij. Hij wil niet toetreden tot de regering-Tusk omdat deze regering hem niet bevalt.

Dit is wat de coalitie doet

Als je de premier een grote reconstructie van de regering hoort aankondigen na de presidentsverkiezingen, raak er dan niet in het minst aan gehecht.

Geen van de leiders van de andere coalitiepartijen weet van de grote reconstructie. Je zou natuurlijk kunnen denken dat Tusk hen niet om hun mening zal vragen, dat hij sterk is en voor het welzijn van Polen een massa onbekwame of overbodige vertegenwoordigers van links of de Derde Weg uit de regering zal gooien.

Behalve dat dit om een simpele reden onrealistisch is. Er zullen dit jaar in de PSL en in links interne verkiezingen zijn. Kosiniak-Kamysz zal natuurlijk geen echte concurrenten hebben voor het presidentschap - er wordt gezocht naar een haas, want volgens de PSL-statuten moeten er minstens twee kandidaten zijn. Maar de JCC kan een probleem hebben met het invullen van de op één na belangrijkste vacature in de partij - het hoofd van de Hoge Raad. Om de herverkiezing van zijn tegenstander Waldemar Pawlak - een criticus van de coalitie - tegen te houden, moet hij laten zien dat hij hard is tegen Tusk. In deze situatie kan hij niet accepteren dat de premier het overschot aan mensen uit de regering gooit, al is het maar vanaf het niveau van onderministers. Het is onwaarschijnlijk dat Czarzasty zich opnieuw verkiesbaar stelt als leider van links, maar hij zou graag zijn favoriete Anna Maria Żukowska op die stoel zetten. Dit zal niet gemakkelijk zijn, aangezien ze controversieel is binnen de partij. Czarzasty zou echter zeker niet geholpen zijn door in te stemmen met een grote reconstructie waar zijn ministers deel van zouden uitmaken.
 
Ja, dat zijn de kwesties waar coalitieleiders zich mee bezighouden terwijl Nawrocki Trzaskowski in de peilingen aftroeft en de mensen van Wet en Rechtvaardigheid in het Grondwettelijk Hof en het Openbaar Ministerie de door Kaczynski gedicteerde coup van Tusk uitspelen.

 Andrzej Stankiewicz

Bron:Newsweek, Onet.pl przez Andrzej Stankiewicz     język po Polsku