De president onder controle. Waar eindigt Nawrocki en begint Kaczyński?
Cezary Nowak
14 november 2025
Karol Nawrocki's eerste honderd dagen als president brachten wat verwacht kon worden: een scherp meningsverschil, een festival van politieke zelfpromotie en – met name opvallend – een poging om een nieuw narratief te creëren over presidentiële activiteiten op een plek waar chaos en politieke ondergeschiktheid het meest evident zijn.
Jarosław Kaczyński's commentaar op zijn presidentiële debuut leest bijna als een beschrijving van een parallelle realiteit, waarin elke actie van het presidentieel paleis een succes is en elk gebaar van de regering "kwaadaardig".
De PiS-leider faalde niet in zijn politieke rol: "We hebben een goede president – uitzonderlijk actief, ook op internationaal vlak – wiens leidraad altijd het belang van ons vaderland is", kondigde hij aan op sociale media. Deze woorden klinken echter als een geloofsverklaring, niet als een oordeel. Nawrocki treedt tijdens zijn presidentschap niet op als staatshoofd dat zijn eigen gezag opbouwt, maar als uitvoerder van de politieke lijn van de partij waarvan hij tijdens de campagne profiteerde.
Kaczyński voegt eraan toe dat de eerste 100 dagen een periode van "vervulde beloften" waren. Het is echter moeilijk om voorbeelden te vinden van Nawrocki's acties die de belofte van verzoening waarmaakten, emoties kalmeerden of het presidentschap meer zichtbaarheid gaven. In plaats daarvan overheersen gebaren en uitspraken die de politieke polarisatie en een confronterende toon jegens de regering versterken.
Volgens de PiS-voorzitter had de president "de slechte wetgeving die de regering wilde aannemen, moeten blokkeren". Deze zinsnede zegt meer over Kaczyński dan over Nawrocki. In plaats van een inhoudelijke beoordeling van de wetgeving – waarover de meningen kunnen verschillen – krijgen we opnieuw een manicheïstisch verhaal voorgeschoteld over de regering als bron van "kwaad". Deze zin wordt al maanden door de voorzitter herhaald: "Hij gaf de Polen hoop dat het kwaad van Tusks regering gestopt kan worden."
Het probleem is dat de beschuldigingen, tot vervelens toe herhaald, er niet geloofwaardiger op worden. Ze laten echter zien dat het Kaczyński is, en niet de president, die de betekenis van de afgelopen 100 dagen probeert te dicteren.
Kaczyński prijst Nawrocki voor zijn "activiteit op het internationale toneel". Deze activiteit komt echter vooral ter sprake wanneer de president de koers van het buitenlandse beleid van de regering ter discussie stelt of signalen afgeeft die in tegenspraak zijn met haar daden. Vanuit het perspectief van bondgenoten in Europa en de NAVO is dit communicatiechaos, geen toename van het belang van het Poolse presidentschap.
Nawrocki ontwikkelt geen eigen internationale agenda – hij sluit zich eerder aan bij de Wet en Rechtvaardigheid partij (PiS), die al maanden de acties van de regering in de EU delegitimeert. Het is ook moeilijk om van politieke onafhankelijkheid te spreken wanneer de PiS-leider de Polen dag in dag uit uitlegt wat de president "bedoelde", "wilde doen" of "goed deed".
Nawrocki helpt zichzelf niet door de politieke clichés te herhalen die in de boodschappen van zijn eigen aanhangers voorkomen. In 100 dagen tijd heeft hij niet laten zien dat hij boven partijpolitieke belangen kan uitstijgen. Evenmin heeft hij een symbolisch gebaar gemaakt dat erop zou wijzen dat hij het presidentschap ziet als een ambt dat boven de huidige politieke oorlog staat.
Ondertussen gedraagt zijn beoordeling van zijn eigen presidentschap zich alsof die uit een promotiebrochure komt. Kaczyński benadrukt "11 belangrijke wetsvoorstellen", maar hij vermeldt niet dat veel daarvan strikt politieke initiatieven zijn, bedoeld om conflicten met de regering te creëren, geen echte hervormingen.
Kaczyński heeft de president nu meer dan ooit nodig. Nawrocki, op zijn beurt – verstoken van een natuurlijke politieke basis in het paleis – heeft Kaczyński nodig. In deze symbiose is er echter geen ruimte voor institutionele onafhankelijkheid of een nuchtere beoordeling van de realiteit.
De 100 dagen van zijn presidentschap zijn dus in een automatische feedbackloop verlopen: de president prijst, de president stemt in, en van burgers wordt verwacht dat ze geloven in de fictie van "actieve maatregelen", terwijl de meest zichtbare politieke gebaren en escalerende conflicten zijn.
Als de komende 100 dagen ook maar enigszins op elkaar lijken, is het moeilijk te verwachten dat Nawrocki de president van alle Polen wordt. Voorlopig is hij de president van één enkel narratief geworden – het narratief dat Kaczyński koste wat kost in leven probeert te houden.
Bron: wiesci24.pl przez Cezary Nowak (https://wiesci24.pl/2025/11/14/prezydent-pod-kontrola-gdzie-konczy-sie-nawrocki-a-zaczyna-kaczynski/) język po Polsku