De rechter waar ze bang voor waren

[Pieszyce]

De rechter waar ze bang voor waren
Żurek is een symbool geworden van verantwoordingsplicht voor de PiS partij

Cezary Nowak
7 oktober 2025

Wet en Rechtvaardigheid speelt opnieuw in op emoties met een reclamespot waarin ze Polen bang maken met het "dictaat van Tusk en Żurek". Kaczyński's partij beweert onafhankelijke rechtbanken te verdedigen, ook al vernietigt ze die al jaren. Hun hysterie komt niet voort uit bezorgdheid om rechtvaardigheid, maar uit een simpel feit: PiS is simpelweg bang dat Waldemar Żurek hen eindelijk ter verantwoording zal roepen.

In hun nieuwste reclamespot grijpt Wet en Rechtvaardigheid opnieuw naar een bekend wapen: manipulatie, emoties en intimidatie van Polen. Dit keer is minister van Justitie Waldemar Żurek het doelwit van de aanval, tegen de achtergrond van de hervorming van de rechterlijke toewijzing van zaken. Het verhaal is even simpel als altijd: "zij" – dat wil zeggen, de regering van Donald Tusk en Żurek – zouden de rechtbanken hun onafhankelijkheid ontnemen. "Wij" – dat wil zeggen, de Wet en Rechtvaardigheid partij (PiS) – verdedigen rechtvaardigheid en de vrijheden van burgers. Dit werkt echter niet meer. Want iedereen kan duidelijk zien dat PiS geen onafhankelijke rechtbanken verdedigt, maar juist bang is voor onafhankelijke rechters.

"Polen verdienen onafhankelijke, eerlijke rechtbanken, niet de politieke dictaten van Tusk en Żurek", horen we in de campagnematerialen van de partij. Elders in de advertentie waarschuwt de verteller: "Ze nemen ons mee terug naar de tijd van oproepbare rechters. Ze hebben de manier waarop jury's worden geselecteerd veranderd. Nu wordt niet meer door loting bepaald wie er zal oordelen, maar door hun eigen volk." En zoals gebruikelijk in dit soort berichten presenteert PiS de feiten niet, maar insinueert ze een samenzwering.

Het is niet de eerste keer dat Kaczyński's partij de realiteit omdraait. Acht jaar lang heeft PiS een systeem gecreëerd waarin vonnissen werden bepaald door de politiek, niet door de wet. Hun gerechtelijke "hervorming" leidde tot chaos, waarbij rechters werden geschorst vanwege uitspraken die tegen de stroom in gingen, en het Constitutioneel Hof een partijlid werd. Nu Żurek – een symbool van onafhankelijkheid en moed binnen de rechterlijke gemeenschap – de positie van minister van Justitie aanvaardt, schreeuwen de voormalige aanstichters van deze chaos over "dictatuur". Ze schreeuwen omdat ze bang zijn.

En daar hebben ze alle reden toe. Waldemar Żurek was jarenlang een van de meest vervolgde rechters in Polen. Toen Ziobro aan de macht was, werden er pogingen gedaan om hem via disciplinaire, media- en professionele middelen te vernietigen. Vandaag de dag heeft deze zelfde man de werkelijke macht om de daders van deze praktijken ter verantwoording te roepen. Daarom reageert de Wet en Rechtvaardigheid partij (PiS) in paniek. Daarom portretteert hun advertentie Żurek als een dreigende dictator. Want in hun wereld is de grootste bedreiging niet het overtreden van de wet, maar het herstellen ervan.

In werkelijkheid introduceert de regelgeving, die een voorwendsel is geworden voor een politieke aanval, slechts een optioneel mechanisme om de toewijzing van zaken te stroomlijnen. Dit is geen revolutie of een "einde aan de willekeur", zoals PiS suggereert. Het Journal of Laws stelt dat, indien nodig om de efficiëntie van een rechtbank te verbeteren, het hoofd van een afdeling zaken kan toewijzen aan een panel van drie rechters op basis van regels die door de president van de rechtbank zijn vastgesteld na overleg met de raad. Zoals Żurek benadrukte, is het systeem optioneel en organisatorisch van aard, niet politiek. Bovendien heeft de minister verdere verfijning en diversificatie aangekondigd.

Het is daarom moeilijk om het een "aanval op de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht" te noemen. PiS weet echter heel goed dat het grootste deel van haar publiek het Journal of Laws niet leest. Ze geven de voorkeur aan een simpele emotie: angst. Daarom beweert de advertentie dat de regering "ons terugbrengt naar de tijd van oproepbare rechters". Dit is een bijzonder perverse uitspraak, want in het PiS-tijdperk symboliseerden oproepen naar de rechtbanken de controle van de partij over het rechtssysteem.

Het gaat hier niet om "Tusk en Żurek-hervormingen", maar om het herstellen van de normaliteit, waar politici niet over de carrières van rechters beslissen en uitspraken niet worden bepaald door partijpolitieke belangen. Dit is onaanvaardbaar voor de Wet en Rechtvaardigheid partij (PiS). Want in een onafhankelijke rechtbank kunnen hun aanhangers – van Dworczyk tot Obajtek – eindelijk vonnissen horen die niet door partij-aanklagers worden gedicteerd.

PiS vreest Żurek omdat ze vreest voor rechtvaardigheid. Ze vreest dat een herstelde rechtsorde verantwoording, rechtszaken en echte gevolgen voor jaren van misbruik zal betekenen. Want waar de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht begint, eindigt de macht van politieke straffeloosheid. In plaats van haar fouten toe te geven, probeert Kaczyński's partij een nieuwe mythe te creëren – de mythe van Żurek als "dictator". Maar Polen zien dit al in. En steeds meer hebben ze het gevoel dat de echte "rechter van dienst" degene is die koortsachtig zijn kiezers belt met wéér een angsttactiek.

Bron:   wiesci24.pl przez  Cezary Nowak     język po Polsku