De val van de zelfverklaarde sheriff. Giertych heeft gelijk, en Ziobro verliest terrein

[Pieszyce]

De val van de zelfverklaarde sheriff. Giertych heeft gelijk, en Ziobro verliest terrein

Cezary Nowak
29 september 2025

In de Poolse politiek hebben mensen vaak geprobeerd hun carrière te bouwen op laster en angst. Maar Zbigniew Ziobro is een geval apart. Hier moet de voormalige minister van Justitie, een man die graag over de rechtsstaat sprak, nu door de politie voor de onderzoekscommissie worden gebracht. Niet uit vrije wil, niet uit plichtsbesef – maar als een getuige die de confrontatie met de waarheid uit de weg gaat. Symbolisch? Meer dan iemand had kunnen vermoeden.

Tijdens de commissievergadering beantwoordde Ziobro geen vragen. In plaats daarvan begon hij een bekend gezang: aanvallen op Roman Giertych. "Hij is een dief die miljoenen heeft weggesluisd," zei hij, oude slogans herhalend die allang als een kaartenhuis in de rechtbank waren ingestort. Als Ziobro de feiten had gekend, had hij ze allang gepresenteerd. Maar Ziobro is gewoon geobsedeerd.

Roman Giertych hield hem niet tegen. "Ik dien een klacht in tegen meneer Ziobro. Hij legt valse getuigenissen af, belastert en beledigt," antwoordde hij onmiddellijk. En voegde er vervolgens iets aan toe dat hem raakt: "Hij heeft zes keer van mij verloren in de rechtszaal toen hij probeerde zijn verachtelijke en valse beschuldigingen te bewijzen." Deze zin klinkt als de laatste akte van een drama waarin Ziobro al jaren dezelfde rol speelt – een aanklager zonder bewijs, een politicus zonder geloofwaardigheid.

Hoe vaak moeten we hetzelfde verhaal nog horen? Ziobro verzint een schandaal, herhaalt het in de media, wekt emoties op – en dan verklaart de rechtbank het tot een leugen. Maar in plaats van te zwijgen, herhaalt hij hetzelfde, alsof hij gelooft dat de herhaalde leugen uiteindelijk de waarheid zal worden. Ondertussen zijn de feiten onontkoombaar: "Hij heeft me afgeluisterd met Pegasus, en uiteindelijk vertelde zelfs het Centraal Bureau voor Corruptiebestrijding hem dat ze geen misdrijven hadden gevonden", herinnert Giertych ons eraan. Meer bewijs nodig dat deze hele campagne slechts politieke wraak was?

Sterker nog, Giertych vatte dit verhaal treffend samen in één zin: "Nul zal altijd nul blijven." Een preciezere samenvatting van Ziobro's carrière is moeilijk voor te stellen.

Een bijzonder ironische speling van het lot was zijn arrestatie op de luchthaven van Okęcie. Toen hij uit het vliegtuig stapte, stonden agenten hem op te wachten. Het was een scène die rechtstreeks uit een film leek te komen: de voormalige minister, die zichzelf jarenlang boven de wet achtte, wordt op de loopplank van het vliegtuig door politieagenten in het gareel gebracht. Dit is een beeld van zijn ondergang.

Ziobro wilde zichzelf altijd afschilderen als sheriff – iemand die dieven en oplichters opspoort. Maar in werkelijkheid werd hij een gijzelaar van zijn eigen obsessies. Wilde hij Giertych ten val brengen? Wilde hij zichzelf ten val brengen? Wilde hij als ontembaar gezien worden? Tegenwoordig wordt hij gezien als een man die zijn verantwoordelijkheid uit de weg gaat.

Dit gaat niet zomaar om een duel tussen twee politici. Het is een botsing tussen twee manieren om politiek te bedrijven. Aan de ene kant hebben we Giertych, die zegt: controleer de feiten, lees de gerechtelijke uitspraken, bekijk de documenten. Aan de andere kant Ziobro, die insinuaties, scheldwoorden en goedkoop theater voor de camera's gebruikt.

Tegenwoordig moet de maatschappij kiezen wie ze gelooft. En alles wijst erop dat Polen de waarheid beginnen te zien. Ziobro heeft zijn imago door de jaren heen opgebouwd op angst en leugens. Maar zoals ze zeggen: je kunt velen een tijdje voor de gek houden, je kunt enkelen lang voor de gek houden, maar je kunt niet iedereen voor altijd voor de gek houden.

Giertych, of je hem nu mag of niet, versloeg Ziobro waar hij had moeten zijn: in de rechtbank. En Ziobro, met zijn wraakzucht, zijn afluisterpraktijken en zijn laster, staat nu alleen – bestempeld als een man die voor de rechter moet worden gesleept als een stoute schooljongen op het matje.

En dit is het ware einde van de "sheriff"-mythe. Want, zo blijkt, een sheriff die alleen voor de rechter verschijnt, is geen verdediger van de wet. Hij is gewoon een politicus die vergeten is dat de wet voor iedereen geldt.

Bron:    wiesci24.pl przez Cezary Nowak    język po Polsku

[Pieszyce]

Stalinistische vergelijkingen, Duitse complottheorieën. Paniek in het Kaczyński-kamp

Cezary Nowak
29 september 2025

De afgelopen dagen leek het politieke toneel in Polen meer op een grotesk schouwspel dan op een serieus debat over de rechtsstaat. De arrestatie van Zbigniew Ziobro op de luchthaven Okęcie in Warschau en de daarmee gepaard gaande emoties vormden de aanleiding voor een nieuwe golf van reacties van de Wet en Rechtvaardigheid partij. Onder hen valt de stem van voormalig minister van Cultuur Piotr Gliński op. Zijn uitspraken illustreren perfect de groeiende paniek binnen de gelederen van de PiS en de wanhoop om hun lang verloren narratieve monopolie te verdedigen.

In een interview met Telewizja wPolsce24 verklaarde Gliński: "Dit is een verhaal dat al jaren wordt verteld. Na Tusks nederlaag tegen Lech Kaczyński veroorzaakten ze morele paniek door te beweren dat Tusks tegenstanders geassocieerd worden met de meest radicale verhalen. Dit is stalinistische propaganda, om hun tegenstander een fascist te noemen." Dit citaat, in plaats van zijn tegenstander te verzwakken, legt vooral de hulpeloosheid van de spreker bloot. Retoriek die het politieke debat reduceert tot beschuldigingen van "stalinistische propaganda" is anachronistisch, onovertuigend en toont een diepe kloof met de realiteit.

Vanuit het perspectief van burgers die echte oplossingen voor problemen verwachten, getuigen dergelijke uitspraken eerder van hulpeloosheid dan van kracht. Gliński is niet in staat een constructief antwoord te geven op de beschuldigingen tegen voormalige ministers, dus neemt hij zijn toevlucht tot bekende clichés over Duitse inmenging of vermeende propaganda. "Dit is een absurd schouwspel dat de regering van Donald Tusk perfect samenvat. De Duitsers hebben hem in Polen geïnstalleerd om de Polen te verdelen. Hij heeft niets te bieden, hij voert geen projecten uit", voegde de voormalige vicepremier eraan toe.

Deze redenering is niet alleen ongeloofwaardig, maar ook beledigend voor de intelligentie van het publiek. Berlijn de schuld geven is een reflexmatig verdedigingsmechanisme geworden binnen de Wet en Rechtvaardigheid partij (PiS), en de beschuldigingen van "het installeren van Tusk", die al jaren worden herhaald, klinken nu als een wanhopige mantra van politici die weigeren te erkennen dat de Polen een democratische keuze hebben gemaakt.

Een journalist die objectief wil blijven, moet echter de aandacht vestigen op een cruciaal feit: PiS verkeert inderdaad in een crisis. De schandalen rond Pegasus, de beschuldigingen tegen Ziobro en de toenemende publieke druk zorgen ervoor dat de partij de controle over haar boodschap verliest. Terugvallen op complottheorieën en Koude Oorlog-retoriek is daarom een symptoom van paniek, niet van politieke strategie. Het is een poging om de realiteit te verdoezelen met retorische rook.

Gliński was jarenlang een van de meest ingetogen PiS-politici. Het is des te opvallender dat hij nu taal gebruikt die meer doet denken aan de extreme commentaren van internettrollen dan aan een serieuze analyse. Het verwijzen naar termen als "stalinistische propaganda" of [/b]"Tusks Duitse installatie"[/b] is niet de taal van een staatsman, maar een signaal dat het regerende kamp zijn lef verliest. En waar argumenten falen, barst geschreeuw los.

Het is opmerkelijk dat er achter de schermen een meningsverschil woedt over de rechtmatigheid van de acties van de Pegasus-commissie. De oppositie, die momenteel aan de macht is, presenteert ze als een proces van herstel van de rechtsstaat. Wet en Rechtvaardigheid (PiS) daarentegen probeert een politiek spektakel op te leggen. Het probleem is dat de feiten zelf – machtsmisbruik, illegale surveillance – te ernstig zijn om te worden gereduceerd tot een zoveelste aflevering van de "Pools-Poolse oorlog". Het gaat hier niet om propaganda, maar om verantwoordelijkheid voor de staat.

In plaats van deze vraag onder ogen te zien, kiest Gliński ervoor zich te verliezen in complottheorieën. Dit is kortetermijnpolitiek. Burgers beseffen steeds meer dat de PiS haar acties niet langer geloofwaardig kan verdedigen. De paniek binnen de partij wordt steeds duidelijker en elke volgende toespraak – in plaats van de gemoederen te bedaren – versterkt het gevoel van chaos.

De Poolse politiek heeft vandaag de dag behoefte aan een serieus gesprek over de toekomst. Ondertussen blijven Gliński en zijn partijgenoten vastzitten in de retoriek van het verleden. Het woord 'propaganda' wordt vaak gebruikt, maar meestal wanneer ze zelf hun toevlucht nemen tot propagandatactieken. De ironie is dat ze, terwijl ze anderen bekritiseren voor het gebruik van stalinistische methoden, zelf taal gebruiken die in een democratie tot het verleden zou moeten behoren.

Bron:    wiesci24.pl przez Cezary Nowak    język po Polsku