Nawrocki corrumpeert de staat. Sikorski herinnert ons aan de verantwoordelijkheden van de president

[Pieszyce]

Nawrocki corrumpeert de staat 
Sikorski herinnert ons aan de verantwoordelijkheden van de president

Cezary Nowak
1 december 2025

Het geschil over de rol van de president in het wetgevingsproces is teruggekeerd in politieke kringen – en met volle kracht. Toen Karol Nawrocki het veto aankondigde tegen twee wetsvoorstellen, waarbij hij de beslissing rechtvaardigde met "de belangen van de burgers, juridische transparantie en de stabiliteit van de staat", barstte de regering in rep en roer. Radosław Sikorski reageerde het felst, niet voor het eerst met kritiek op het misbruik van het veto. De vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken schreef botweg: "Naar mijn mening is het te streng en leidt het tot verlamming van de staat."

Sikorski herinnerde ook aan het oorspronkelijke doel van de presidentiële blokkade. "In overeenstemming met de geest van de grondwet van 1997 was het presidentiële veto bedoeld om de rechtsstaat te beschermen, niet als instrument om de regering te bestrijden." Dit is de kern van het geschil: moet de president de stabiliteit waarborgen, of – zoals de afgelopen maanden hebben aangetoond – claimt hij het recht om politiek toezicht te houden op de regering?

Karol Nawrocki verdedigt zijn beslissingen en stelt dat hij "alleen handelt wanneer de belangen van de burgers dat vereisen". Bovendien benadrukt hij: "De burgers hebben mij dit voorrecht toevertrouwd door mij te kiezen bij algemene verkiezingen." Hij probeert het veto dus niet te presenteren als een belemmering, maar als een element van zogenaamd constructieve dialoog.

Hij beweert ook dat hij zijn eigen wetsvoorstellen drie keer heeft ingediend – "om aan te tonen dat het presidentiële veto geen instrument van vernietiging is, maar een element van verantwoorde samenwerking." Deze verklaring klinkt echter meer als een politiek sieraad dan als een waarheidsgetrouwe beschrijving van de relatie tussen het presidentieel paleis en de Raad van Ministers.

De feiten zijn dat Nawrocki in korte tijd opeenvolgende wetsvoorstellen heeft geblokkeerd, en de samenwerking waarover hij spreekt lijkt zich voornamelijk op retorisch niveau te afspelen. Hoewel Nawrocki de regering oproept om "zelfs in een vroeg stadium" over wetsvoorstellen te overleggen, worden de beslissingen steeds willekeuriger, moeilijker te voorspellen en politiek kostbaar. Dit geldt vooral wanneer de regering probeert een breed programma van wetswijzigingen door te voeren.

Het is geen toeval dat de Civic Coalition (KO) een website heeft opgezet om de beslissingen van het staatshoofd te volgen en Nawrocki een "vetomaat" noemt. De term is journalistiek, met een satirische ondertoon, maar beschrijft een reëel probleem. Wanneer het staatshoofd te gemakkelijk op de rode knop drukt, werkt het mechanisme van checks and balances niet meer zoals bedoeld in de grondwet.

Sikorski ziet dit als een gevaarlijke trend. Zijn bericht is niet zomaar een ad-hocreactie, maar onderdeel van een bredere diagnose: buitensporige, frequente veto's op wetsvoorstellen van de regering zijn geen vorm van toezicht, maar eerder een vorm van blokkering van de staat. "Het presidentiële veto (...) leidt tot staatsverlamming", herinnert de minister van Buitenlandse Zaken eraan.

Een staat die efficiënt moet functioneren, mag niet gegijzeld worden door politiek wantrouwen of als instrument voor tactische remming. En dat is waar het vetogebruik van Nawrocki vandaag de dag op neerkomt.

Het meest problematische aspect is dat Nawrocki zich presenteert als iemand die burgers zogenaamd beschermt tegen "gebrekkige wetten", maar in werkelijkheid creëert hij een extra laag onzekerheid. Nawrocki stelt dat zijn veto "burgers ten goede zou komen" als de regering bereid zou zijn om vooraf over wetsvoorstellen te overleggen. In een democratische staat betekent samenwerking echter niet dat de wetgevende macht het staatshoofd om goedkeuring vraagt vóór een parlementair debat.

In die zin heeft Sikorski gelijk: in plaats van de rechtsstaat te verdedigen, begint de president het veto te gebruiken als instrument voor politieke controle over de regering.

In een liberale democratie is het presidentiële veto bedoeld om één doel te dienen: het systeem beschermen tegen schendingen van fundamentele beginselen. Het fungeert dus als een veiligheidsmaatregel. Het probleem begint wanneer de veiligheidsmaatregel om de paar weken doorslaat, ongeacht of het systeem naar behoren functioneert.

Sikorski heeft daarom gelijk als hij niet alleen de constitutionele betekenis van het veto in twijfel trekt, maar ook de praktische gevolgen ervan. Want in een land dat geconfronteerd wordt met de noodzaak om de kieswet te moderniseren, belastinghervormingen door te voeren en zijn internationale reputatie te herstellen, wordt het presidentiële "vetomaat" een echte last voor de staat.

Het veto is niet het probleem – het probleem is het misbruik ervan. En Radosław Sikorski heeft dit punt met politieke precisie aangestipt.

Bron:   wiesci24.pl przez  Cezary Nowak     język po Polsku