‘In Oost-Europa steekt het verleden altijd de kop op: berging van massagraven uit WOII in Oekraïne heeft enorme impact

[Pieszyce]

'In Oost-Europa steekt het verleden altijd de kop op: berging van massagraven uit WOII in Oekraïne heeft enorme impact op Polen'

In het westen van Oekraïne wordt een Pools massagraf uit de Tweede Wereldoorlog geopend. Tachtig jaar later nog altijd een open wond voor Polen – en een pijnlijk thema in Oekraïne. Correspondent Arnout le Clercq is in het verdwenen dorp Puźniki, waar Oekraïeners en Polen de doden nu samen een plek geven.

Door Simoon Hermus
is techredacteur voor de Volkskrant. Ze schrijft onder meer over sociale media en kunstmatige intelligentie.
4 mei 2025, 09:07

Dag Arnout, wat is het doel van deze opgraving, en waarom nu – terwijl Oekraïne al zoveel op zijn bord heeft?

'Dit is de eerste volledige opgraving ooit, waarbij alle resten door een team van Oekraïeners en Polen worden verzameld en geïdentificeerd aan de hand van het dna van nabestaanden, om ze waardig te kunnen begraven. Ik snap dat het moment wat gek lijkt, maar Poolse organisaties strijden hier al jarenlang voor.

'Een man die ik sprak zei: 'Mijn grootmoeder die aan het bloedbad is ontkomen, is al overleden. Ik ben vijftig, ik wil niet nog twintig jaar wachten, dan heb ik de kracht niet meer.'

'Het is mogelijk ook een beginpunt van verzoening tussen Polen en Oekraïne. En dat gaat héél voorzichtig, de pers wordt behoorlijk op afstand gehouden, wat laat zien dat het een moeilijk dossier is. Zowel Polen als Oekraïne proberen hier iets heel pijnlijks glad te strijken. Maar er is ook de angst dat Rusland de situatie met propaganda zal uitbuiten, om de twee landen tegen elkaar uit te spelen.'

Deze geschiedenis is vrij onbekend. Wat is hier tachtig jaar geleden gebeurd?

'Het is een buitengewoon gewelddadige geschiedenis waar weinig over wordt gesproken. Voor de Duitse invasie was dit een gemengd gebied met Polen, Oekraïners en Joden. Aan het einde van de oorlog ontstond er een machtsvacuüm. De Joden waren grotendeels vermoord, de nazi's trokken zich terug en de Sovjets rukten op. Een groep radicale nationalisten, het Oekraïense Opstandelingenleger (OePA), wilde een eigen staat.

'De OePA vocht tegen de Russen, maar voerde ook ten noorden en zuiden van Lviv etnische zuiveringen uit op Poolse dorpen in Oekraïne. Polen, maar ook Joden, of de Oekraïners die he . . . . . . . . . . '

Bron:  Lees hier verder . . . . . . . .