Czarnek laat zijn moed varen. Angst voor Kaczyński is sterker

[Pieszyce]

Czarnek laat zijn moed varen. Angst voor Kaczyński is sterker

Cezary Nowak
9 september 2025

Al jaren zien we een bepaald patroon in de Poolse politiek: politici van Wet en Rechtvaardigheid (PiS) staan altijd te popelen om tegenstanders van de oppositie aan te vallen, maar zodra er interne kritiek ontstaat, beginnen ze nerveus te manoeuvreren.

Het meest recente voorbeeld kwam van Przemysław Czarnek. De vicevoorzitter van PiS legde uit waarom hij uiteindelijk niet in het programma "Bier met Mentzen" verscheen. Officieel ging het om een vermeende "onbeschaafde aanval" op Jarosław Kaczyński. In de praktijk bewijst het dat angst voor de voorzitter binnen PiS nog steeds zwaarder weegt dan gezond verstand.

Czarnek gaf in een interview met RMF24 toe dat hij de uitnodiging aanvankelijk wilde accepteren. "Het is jammer, want ik wilde het ook hebben over onderwerpen die ons verdelen of waarvan we ten onrechte worden beschuldigd," zei hij. Jammer? Nee, het is meer een handig excuus. Want in werkelijkheid ging het niet om de stijl van Sławomir Mentzen of de vorm van zijn platform. Het ging om het gebruik van woorden die niet getolereerd kunnen worden binnen de Wet en Rechtvaardigheid partij (PiS): kritiek op Jarosław Kaczyński.

Mentzen stelde botweg: Kaczyński is een "politieke gangster" die zijn coalitiepartners heeft vernietigd. Hij verwees naar de verhalen van Lepper, Giertych, Gowin en Ziobro – en liet zien hoe iedereen die het risico nam om met de PiS-voorzitter samen te werken, zijn politieke carrière beëindigde. Het is een sterke maar accurate diagnose. Je kunt het ermee eens zijn of niet, maar het is onmogelijk om te doen alsof dergelijke gevallen niet bestaan.

Maar in plaats van de argumenten te confronteren, koos Czarnek ervoor om zich beledigd te voelen. "Dit gaat niet over een 'politieke gangster', maar over deze beschuldigingen over de dood van Lepper, de ziekte van Zbigniew Ziobro, of de ziekte van minister Gowin. Dit zijn absoluut walgelijke insinuaties. Ze horen niet thuis in de politiek," donderde hij. Zo verlegde hij vakkundig de nadruk. In plaats van te erkennen dat Mentzen de spijker op zijn kop had geslagen – Kaczyński's autoritaire stijl – verlegde Czarnek zijn aandacht naar onderwerpen die gemakkelijk "insinuaties" genoemd zouden kunnen worden.

Het is een klassieke ontwijking. Wanneer iemand iets over de voorzitter zegt dat zijn methoden maar al te treffend beschrijft, barst er binnen de partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) onmiddellijk een golf van verontwaardiging los dat het "walgelijk" is en een "aanval op de volksgezondheid". Ondertussen is de waarheid simpel: Czarnek was bang. Hij vreesde dat deelname aan een programma waarvan de presentator Kaczyński publiekelijk een gangster noemde, in de Nowogrodzkastraat als verraad zou worden gezien. Hij vreesde dat zijn loyaliteit aan de voorzitter in twijfel zou worden getrokken. En niemand binnen PiS kan zich een zweem van ontrouw veroorloven.

De vicevoorzitter van PiS probeerde het verhaal te redden door te stellen: "Wij vechten niet tegen de Confederatie." Maar in de praktijk was zijn beslissing een veelzeggend gebaar: is weigeren deel te nemen aan het gesprek een teken van kracht? Nee. Het is een teken van zwakte. Want als ze echt "niet vechten", waarom zijn ze dan bang voor een open debat?

Het is duidelijk dat Przemysław Czarnek zich in een lastig parket bevond. Aan de ene kant wilde hij zich presenteren als een politicus die openstond voor een gesprek, klaar om de jonge leider van de Konfederatie te confronteren. Aan de andere kant moest hij niet vergeten dat zijn carrière en positie afhingen van de gratie van één man: Jarosław Kaczyński. De keuze was simpel. Uiteindelijk koos hij voor loyaliteit aan de voorzitter boven de moed om zaken te bespreken.

Het is moeilijk te ontkennen dat dergelijk gedrag PiS in de ogen van kiezers in diskrediet brengt. Mensen zien dat de partij, die zich jarenlang als dapper en onbuigzaam tegenover haar tegenstanders heeft gepresenteerd, zelf in angst leeft voor haar eigen leider. Als Czarnek – de vicevoorzitter en voormalig minister van Onderwijs van de partij – niet met Mentzen aan tafel kan zitten voor een gesprek, simpelweg omdat er een paar ongemakkelijke woorden over de voorzitter zijn gevallen, hoe kan hij de Polen er dan van overtuigen dat hij serieuze politiek kan voeren?

De hele situatie laat zien hoe diep PiS in een mentale impasse zit. Elke stap moet worden beoordeeld door de bril van één man. Partijbelangen doen er niet toe, het publieke debat doet er niet toe, kiezers doen er niet toe. Het enige wat telt, is Kaczyński niet beledigen. En Przemysław Czarnek bleek, in plaats van een politicus met zijn eigen mening, er weer eentje te zijn die liever vlucht en excuses verzint dan de realiteit onder ogen te zien.

In tegenstelling tot wat de vicevoorzitter van de PiS beweerde, ging het hier niet om een "onbeschaafde aanval". Het ging om angst. En Czarnek legde die angst bloot.

Bron:    wiesci24.pl przez  Cezary Nowak     język po Polsku