Zijn hand zal niet trillen. Domański herinnert ons eraan waar politiek voor dient

[Pieszyce]

Zijn hand zal niet trillen. Domański herinnert ons eraan waar politiek voor dient

Cezary Nowak
6 november 2025

Vandaag neemt de Sejm een van de belangrijkste beslissingen van deze zittingsperiode. De Reglementscommissie zal de motie om de immuniteit van Zbigniew Ziobro op te heffen beoordelen, waarna de Sejm zal beslissen of de voormalige minister van Justitie moet worden gearresteerd en tijdelijk vastgehouden.

Dit is een zaak vol symboliek – niet alleen juridisch, maar ook politiek en moreel. En het is in deze context dat de stem van Andrzej Domański met verrassende oprechtheid weerklonk, als in contrast met de dichte, vaak cynische sfeer van het Poolse parlementarisme.

De zaak is ernstig. Het Openbaar Ministerie wil 26 aanklachten tegen Ziobro indienen, waaronder de ernstigste: het leiden van een georganiseerde criminele groep die naar verluidt meer dan 150 miljoen złoty uit het Justitiefonds heeft "verduisterd". Dit zijn cijfers die niet genegeerd kunnen worden, zeker niet omdat het om overheidsgeld gaat. Ziobro weerlegt de beschuldigingen en wijst op een "politieke factor" en een "wraakzucht". Hij wijst ook op zijn ernstige gezondheidstoestand – hij lijdt aan kanker en staat onder behandeling van specialisten in België. Deze informatie verhoogt de spanning van het debat verder, maar compliceert ook de emotionele context.

Veel politici reageren tegenwoordig ontwijkend op journalisten: "Laten we het advies van de commissie afwachten", "De grondwettelijke procedures moeten in orde zijn", "Ik zal geen commentaar geven vóór de stemming." Minister van Financiën Andrzej Domański koos daarentegen een heel andere weg. En hij deed dat alsof hij hardop iets wilde zeggen wat in politieke kringen vaak onuitgesproken blijft.

In een ochtendinterview met Polsat News werd hem gevraagd hoe hij zou stemmen. Domański toonde zich niet zoals gebruikelijk voorzichtig. Eerst lachte hij lichtjes – een reactie die even humaan als verrassend verfrissend was – en zei toen iets wat moeilijk te negeren was:

"Er zijn momenten waar je voor leeft, en ik zal je zeker geen hand geven."

Deze zin is om verschillende redenen veelzeggend. Ten eerste herinnert hij ons eraan dat politiek – in tegenstelling tot de algemene indruk – nog steeds een sfeer van morele keuzes kan zijn. Ten tweede beroept Domański zich op het concept van verantwoordelijkheid voor het algemeen belang. Hij legde verder uit: "Voor momenten als deze, voor stemmen als deze, voor het stemmen voor rechtvaardigheid, voor het ter verantwoording roepen van degenen die, naar mijn mening, vreselijke, verwerpelijke daden hebben begaan – bijvoorbeeld als het gaat om het Justitiefonds – zal ik zeker niet aarzelen."

Dit is geen verklaring van vergelding, maar een duidelijk standpunt over een staatsregel: als er een redelijk vermoeden van een misdaad bestaat, moeten procedures zonder uitzondering van toepassing zijn. Een dergelijke toon is de afgelopen jaren vaak ontbroken in de Poolse politiek, waar het recht vaak een oorlogsinstrument is geweest, geen fundament.

Domański pretendeert niet dat stemmen iets gewoons is. Integendeel – hij zegt dat het een moment is dat de betekenis van aanwezigheid in de openbare ruimte definieert. "Soms kun je je afvragen of het de moeite waard is om in de politiek te zitten of niet, maar het is de moeite waard om er te zijn voor momenten als deze." In die zin zijn zijn woorden meer dan een commentaar op de actualiteit: ze zijn een poging ons eraan te herinneren dat politiek een ethische dimensie moet hebben.

Natuurlijk zal de beslissing in de zaak Ziobro niet gemakkelijk of comfortabel zijn – noch voor de Sejm, noch voor het publiek. De gezondheid van de voormalige minister verdient respect en medeleven. Maar ziekte mag geen schild worden dat het functioneren van staatsinstellingen blokkeert. De Sejm oordeelt niet over de schuld – ze beslist alleen of het mogelijk is om een procedure te starten. En dat is een fundamenteel verschil.

Bij de stemming van vandaag zullen politici de vraag moeten beantwoorden of immuniteit een bescherming is tegen machtsmisbruik of tegen verantwoordingsplicht. Domański heeft al geantwoord. Zijn woorden zijn helder en daadkrachtig, maar voegen – paradoxaal genoeg – ook een vleugje ernst en betekenis toe aan de politiek die het zo vaak mist.

En misschien was het juist daarom de moeite waard om naar ze te luisteren.

Bron:   wiesci24.pl przez  Cezary Nowak     język po Polsku